Roden eert Zuster Hermiona: Een straat voor Moeder Teresa

Roden eert Zuster Hermiona: Een straat voor Moeder Teresa

Op 15 juni 2025 werd een pad in Roden, een district van Saarlouis, hernoemd ter ere van zuster Hermiona. Deze opmerkelijke vrouw, ook bekend als ‘Moeder Teresa’ von Roden, werkte decennialang voor ouderen en zieken in de gemeenschap. Hun onvermoeibare werk heeft niet alleen invloed gehad op de levens van veel mensen, maar heeft ook een blijvende indruk achtergelaten op de gemeenschap. De plaatselijke geschiedenisvereniging van Rodena, onder leiding van Rosa-Maria Kiefer-Paulus, heeft in november 2021 een aanvraag ingediend om een ​​straat naar haar te vernoemen. De aanvraag was gericht aan de toenmalige burgemeester Peter Demmer en had betrekking op een gepland nieuwbouwgebied aan de Ritschstrasse.

Het project nam echter een onverwachte wending. In november 2023 liet het secretariaat van burgemeester Demmer Kiefer-Paulus weten dat er eerst een ontwikkelingsplan zou moeten worden opgesteld voordat het gemeentebestuur een definitief besluit nam over de straatnaam. Helaas werd het geplande bouwgebied verlaten vanwege de verwoestende overstromingen tijdens Pinksteren 2022, die de situatie nog ingewikkelder maakten. Niettemin leidde de voortdurende inzet van de plaatselijke geschiedenisvereniging er uiteindelijk toe dat het pad werd hernoemd.

Herdenkingscultuur in straatnaamgeving

Het hernoemen van straten staat vaak centraal in sociale discussies, vooral als het gaat om het eren van persoonlijkheden die zich aan bepaalde waarden hebben gecommitteerd. In Berlijn laat het voorbeeld van het hernoemen van straten in de Afrikaanse wijk zien hoe in stedelijke ruimtes een cultuur van herinnering en eer kan worden gecreëerd. Na een uitbreiding van de uitvoeringsbepalingen van de Berlin Streets Act in 2020 kunnen straten waarvan de namen worden geassocieerd met kolonialisme, slavernij of racistische ideologieën worden hernoemd. Deze regeling illustreert de verandering in de perceptie van de geschiedenis en haar actoren.

In de wijk Mitte zijn al verschillende straten hernoemd om namen met koloniale invloeden te verwerpen en in plaats daarvan mensen uit de Afrikaanse geschiedenis te eren. Sinds de jaren tachtig bestaan ​​er initiatieven voor het hernoemen van namen, geïnitieerd door verschillende organisaties die sindsdien hebben gewerkt aan een alomvattende verwerking van het koloniale verleden van de stad. Een voorbeeld hiervan is de hernoeming van de Mohrenstrasse in Anton-Wilhelm-Amo-Strasse ter ere van een historische figuur van Afrikaanse afkomst.

Focus op de samenleving en identiteit

Het debat over het hernoemen van straten houdt niet alleen verband met historische connotaties, maar ook met de kwestie van sociale identiteit. Talloze organisaties roepen al jaren op om racistische termen en connotaties uit het straatbeeld te verwijderen om ruimte te maken voor inspirerende persoonlijkheden uit Afrika. Het ‘LEO African Quarter’-initiatief in Berlijn heeft tot doel de koloniale geschiedenis te onderzoeken en de perspectieven van zwarte mensen in dit proces te betrekken.

Over het geheel genomen laat het zien dat zowel de nieuwe naam in Roden als de processen in Berlijn deel uitmaken van een grotere sociale verandering die tot doel heeft mensen te waarderen en te herinneren die voor het algemeen belang hebben gewerkt. Zuster Hermiona is slechts één van de vele voorbeelden wier werk niet vergeten mag worden. De discussie over straatnamen is een uiting van onze waarden en ons collectieve geheugen dat actief vorm moet krijgen.