BGH corrigeert Kaiserslautern-uitspraak: verplichting tot terugtrekking onder de microscoop!

BGH corrigeert Kaiserslautern-uitspraak: verplichting tot terugtrekking onder de microscoop!

Op 23 april 2025 vernietigde het Federale Hof van Justitie (BGH) delen van een vonnis van de regionale rechtbank van Kaiserslautern in een baanbrekende uitspraak (ref. 4 StR 103/25). Een belangrijke reden voor de intrekking zijn de onvoldoende onderzochte aspecten van de terugtrekking van de verdachte uit zijn misdaden om straf te vermijden, evenals de ontoereikende veroordeling, waar de rechtbanken nauwlettend naar zouden moeten kijken. Dit is met name relevant omdat de verdachte, die geestesziek is, werd beschuldigd van diefstal, poging tot lichamelijk letsel en bedreiging.

In het specifieke geval heeft verdachte geprobeerd voorbijgangers aan te vallen (zaak II. 6 en II. 7), maar dit heeft niet tot verwondingen geleid. De strafkamer heeft niet onderzocht of er sprake was van een strafvrij ontslag, terwijl ontslag wel mogelijk zou zijn geweest op grond van artikel 24 van het Wetboek van Strafrecht. Dit zou met name relevant zijn geweest in geval II. 7, aangezien verdachte na het mislukken van zijn aanval van verdere acties heeft afgezien. Dit uitblijven van een juridische beoordeling heeft geleid tot de nietigverklaring van de betreffende veroordelingen en de daarmee samenhangende totale gevangenisstraf.

Gebrek aan overwegingen voor de algehele veroordeling

Bovendien constateerde de BGH dat de berekening van de totale boetes ook onjuist was. De regionale rechtbank erkende de mogelijkheid van een buitensporig totaal strafbaar feit niet en er was een gebrek aan voldoende uitleg over de passende beoordeling van schuld in de algemene context. Dit leidde tot de vaststelling dat een nieuwe toetsing door een andere strafrechtbank noodzakelijk was om tot een levensvatbare prognose van gevaar te komen. De voorspelling moet gebaseerd zijn op de waarschijnlijkheid van toekomstige ernstige misdrijven.

Ook werd de tuchtmaatregel volgens artikel 63 van het Wetboek van Strafrecht ingetrokken. Als de verdachte zou aftreden, zou zijn gevaarlijkheid in perspectief kunnen worden geplaatst, wat van invloed zou kunnen zijn op mogelijke strafmaatregelen in de toekomst. In deze context is het belangrijk om te benadrukken dat in het Duitse recht de kwestie van de intrekkingstoetsing niet alleen van belang is voor het huidige besluit, maar ook is behandeld in vergelijkbare eerdere vonnissen zoals dat van 11 januari 2022 (Az. 6 StR 431/21), waar aspecten van de intrekking die vrijgesteld zijn van straf ook een rol speelden.

Impact op toekomstige oordelen

De huidige beslissing van het Federale Hof van Justitie heeft verstrekkende gevolgen voor de juridische situatie met betrekking tot de redenen voor ontslag, met name in het jeugdstrafrecht. Dit illustreert hoe belangrijk het is om bij het maken van een oordeel zorgvuldig naar alle relevante omstandigheden te kijken. Het onderscheid tussen een voltooide en een onvoltooide poging kan aanzienlijke gevolgen hebben voor de voorwaarden voor boetevrije intrekking.

De zaak werd terugverwezen naar een andere strafkamer voor een nieuwe hoorzitting. Verdere bevindingen met betrekking tot de externe gebeurtenissen blijven bestaan, waaruit blijkt dat niet alle aspecten van de zaak opnieuw geëvalueerd hoeven te worden. Dit arrest zou mogelijk ook kunnen dienen als leidraad voor toekomstige vonnissen om soortgelijke procedurefouten te voorkomen en eerlijk te kunnen oordelen.

Voor meer details over dit onderwerp en het juridische kader wordt aanbevolen de rapportage van anwalt.de en [dejure.org] te lezen.