Hoest of mobiele telefoon? Wat concerten echt stoort – een muzikaal dilemma!

Hoest of mobiele telefoon? Wat concerten echt stoort – een muzikaal dilemma!

In de concertzaal wordt de sfeer vaak gekenmerkt door geconcentreerde stilte en de kracht van muziek. Toch zijn er stoornissen die herhaaldelijk op de voorgrond treden. Een actuele discussie werpt licht op de vraag wat eigenlijk de grotere torpedo's van de concertervaring zijn: het hoesten van bezoekers of het rinkelen van mobiele telefoons. Beat Fehlmann, directeur van de Duitse Staatsphilharmonie Rijnland-Palts, heeft een duidelijke mening. Hoesten vindt hij minder hinderlijk, omdat het een fysieke reflex is. Het rinkelen van een mobiele telefoon trekt hem en de luisteraars echter uit de geconcentreerde stilte van de voorstelling. “Ik heb medelijden met de bezoekers die hun drang om te hoesten proberen te onderdrukken”, zei Fehlmann in een gesprek over de uitdagingen in de concertzaal.

In het verleden is al opgemerkt dat hoesten vooral vaak voorkomt tijdens klassieke concerten. In het programmaboekje van de Alte Oper wordt bezoekers expliciet gevraagd hinderlijk hoesten te vermijden. Hoesten komt vaak voor tussen delen van symfonieën en sonates en kan het luisterplezier beïnvloeden, zoals het artikel van Andreas Bomba aangeeft fnp.de uitgelegd. Prominente muzikanten als Keith Jarrett hebben zelfs besloten het podium te verlaten na hoestaanvallen in het publiek.

Hoest en de oorzaken ervan

Melanie Wald-Fuhrmann, directeur van het Max Planck Instituut, legt in het artikel uit dat hoesten niet alleen ontstaat door ziekte. Integendeel, de complexe muziek zelf kan hoesten veroorzaken. “Het hoge niveau van aandacht dat klassieke muziek vereist, kan tot spanning leiden, wat op zijn beurt hoesten veroorzaakt”, zegt Wald-Fuhrmann. Luisteraars hebben de neiging niet te bewegen tijdens het luisteren, wat onnatuurlijk is en ook tot hoesten kan leiden.

Hoest heeft zelfs een plaats gevonden in de muziekgeschiedenis. Componisten als Mendelssohn en Schumann verwerkten pauzes in hun werken om tegemoet te komen aan het hoesten van het publiek. Alfred Brendel merkte dat het publiek na zijn onderbrekingen altijd stil werd. Dit zou kunnen betekenen dat hoesten ook een teken is van geconcentreerd luisteren, wat tot een spannend proefschrift leidt. Als hoesten kan worden geïnterpreteerd als een teken van spanning, rijst de vraag of het publiek werkelijk zoveel meer last heeft van hoesten dan van andere geluiden.

De rol van dresscode en uiterlijk

Beat Fehlmann geeft ook commentaar op de versoepeling van de dresscode in de concertzaal. “De strikte regels zijn voorbij”, zegt hij, en roept op tot een heroverweging van optredens waarbij muzikanten moeten nadenken over hedendaagse uitvoeringen. Hij pleit ervoor de afstand tussen muzikanten en publiek te verkleinen en een sfeer te creëren waarin bezoekers zich op hun gemak kunnen voelen. Een slipjas als kledingnorm is tegenwoordig vreemd. Fehlmann roept bezoekers op om tijdens de voorstelling hun mobiele telefoon uit te zetten, zodat de ervaring voor iedereen ongestoord kan verlopen.

De verschillende reacties op hoesten en het rinkelen van mobiele telefoons in de concertzaal maken duidelijk dat de concertervaring door veel factoren wordt beïnvloed. Hoesten wordt vaak getolereerd als een natuurlijk onderdeel van luisteren, terwijl mobiele telefoons voor velen een absolute no-go zijn. Uiteindelijk maken zowel muzikanten als publiek deel uit van het complexe spel van de concertcultuur.